1. Timoteyus
Pavlus'un Timoteyus'a birinci mektubu
1. TİMOTEYUS'A GİRİŞ
Pavlus ve Timoteyus: 1. ve 2. Timoteyus mektuplarının başında ifade edildiği gibi, her iki mektup da elçi Pavlus tarafından, genç çömezi Timoteyus'a yazılmıştır. Timoteyus, Konya ilinin sınırları içinde kalan bugünkü Hatunsaray'a yakın Listra kentindendi. Yahudi olan annesi Evniki ve büyükannesi Lois inanlı kişilerdi (2Ti.1:5). Timoteyus, çocukluğundan beri Kutsal Yazıları bilen biriydi (2Ti.3:15). Pavlus'la ilk karşılaşması, Pavlus'un Müjde'yi yaymak için çıktığı ve büyük eziyetlerle yüzyüze geldiği ilk yolculuğu sırasında olmuştur1. Pavlus, ikinci yolculuğu sırasında Timoteyus'u da ekibine kattı (Elç.16:1-3). Bundan sonra sık sık birlikte çalışmışlardır. Böylece İncil'de bulunan altı mektup hem Pavlus'un hem de Timoteyus'un adını taşıyor. Bunların üçü, Filipililer, Koloseliler ve Filimun'a mektup, Pavlus'un tutukluluğu sırasında yazılmıştır. Timoteyus, Pavlus tarafından Selanik'e (1Se.3:1-5), Makedonya'ya (Elç.19:22) ve Korint'e (1Ko.4:17; 1Ko.16:10-11) görevli olarak gönderildi. Yakında ölüm cezasına çarptırılacağını sezen Pavlus, Timoteyus'un zaman yitirmeden yanına gelmesini ister (2Ti.4:9,21). Bu olayların ışığında, Pavlus'un Timoteyus'u içtenlikle tavsiye etmesi ve onu `imanda öz oğlum' diye çağırması şaşırtıcı değildir (Flp.2:19-23; 1Ti.1:1-2). İbraniler 13:23'te Timoteyus'un salıverildiğini okuyoruz, ama olayların tam olarak nasıl geliştiğini bilmiyoruz.
1. Timoteyus'a genel bakış: Pavlus Makedonya'ya giderken, Timoteyus'a, Efes'te kalmasını söylemişti (1Ti.1:3). Bu olay, Pavlus'un Elçilerin İşleri kitabında anlatılan üç ayrı yolculuğundan hiçbirine uymuyor. Pavlus'un bu üç yolculuk dışında başka yolculuklara da çıktığını biliyoruz (örneğin us Tit.1:5'te sözü edilen Girit seyahati). Bu konuda en yaygın görüş, Pavlus'un Roma'daki tutukluluğundan (.28) sonra da yolculuğa çıktığı yönündedir.
Mektubun içeriği: Yukarıda belirtildiği gibi, Timoteyus, özellikle yanlış öğretilerin yayılmasını önlemek için Efes'teki topluluğun yanında bırakılmıştır2. Pavlus'un yazılı uyarıları, belki de Timoteyus'u yanlış öğretiler yayanlara karşı güçlendirmeyi amaçlıyordu. Pavlus'un ümidi, çok geçmeden dönmektir; ama bu arada Timoteyus'a, Tanrı'nın topluluğu içinde nasıl davranması gerektiğini de hatırlatmaktan geri kalmıyor (1Ti.3:14-15). Timoteyus'a verilen görevler arasında, öğretmek ve öğüt vermek, örnek biri olmak ve topluluğa Kutsal Yazıları okumak var (1Ti.4:11-16). Genç yaşlı, erkek kadın, herkese nasıl yaklaşması gerektiği anlatılıyor (1Ti.5:1-2). Pavlus ayrıca topluluk içi sorunlara pratik çözüm yolları da öneriyor. Örneğin, dulların hangi durumlarda yardım görenlerin listesine dahil edilmesi gerektiğini (1Ti.5:3-16); önder atanacaklarda hangi özelliklerin aranacağını (1Ti.3:1-13); önderlere karşı nasıl davranılacağını (1Ti.5:17-22) anlatıyor. Pavlus bu mektupta ayrıca duadan (1Ti.2:1-4,8), inanlı kadınların özelliklerinden (1Ti.2:9-15), para konusundaki tutumdan (1Ti.6:6-10,17-19) ve Kutsal Yasa'nın amaçlarından söz ediyor (1Ti.1:8-11).
Ana hatlar:
1Ti.1:1-20 Pavlus'la Timoteyus
1Ti.2:1-15 Dua ve tapınma
1Ti.3:1-16 Önderlerde aranacak özellikler
1Ti.4:1-5:2 Timoteyus'a çağrı
1Ti.5:3-6:2 İnanlı topluluklarında uygulanacak ilkeler
1Ti.6:3-21 Tanrı yolunda yürümek
Kaynak ayetler:
1.Elç.13:50-14:19; 2Ti.3:10-11
21Ti.1:3-7; Pavlus
1. Bölüm
1-2Kurtarıcımız Tanrı'nın ve ümidimiz Mesih İsa'nın buyruğuyla Mesih İsa'nın elçisi atanan ben Pavlus'tan, imanda öz oğlum Timoteyus'a selam! Baba Tanrı'dan ve Rabbimiz Mesih İsa'dan sana lütuf, merhamet ve esenlik olsun.
Yanlış öğretilere karşı uyarı
3-4Ben Makedonya'ya giderken sana rica ettiğim gibi, Efes'te kal ve bazı kişilerin farklı öğretiler yaymamalarını, efsanelerle ve sonu gelmeyen soyağaçlarıyla uğraşmamalarını buyur. Bu şeyler, imana dayanan Tanrısal düzene hizmet etmekten çok, tartışmalara neden olur. 5Bu buyruğun amacı, pak yürekten, temiz vicdandan ve içten imandan doğan sevgiyi uyandırmaktır. 6Bazı kişiler bunlardan sapmış ve boş konuşmalara dalmışlardır. 7Kutsal Yasa öğretmeni olmak istiyorlar, ama ne söyledikleri sözleri ne de iddialı oldukları konuları anlıyorlar.
8Yasa'yı özüne uygun biçimde kullanan biri için, Yasa'nın iyi olduğunu biliyoruz. 9-10Çünkü şunu biliyoruz ki Yasa, doğru olanlar için değil, yasa tanımayanlar ve asiler, tanrısızlar ve günahkârlar, kutsallıktan yoksun ve kutsala karşı saygısız olanlar, anne ya da babasını öldürenler, katiller, cinsel ahlaksızlıkta bulunanlar, eşcinseller, köle tüccarları, yalancılar, yalan yere yemin edenler ve sağlam öğretiye karşıt olan başka ne varsa, onlar için konmuştur. 11Mübarek Tanrı'nın bana emanet edilen yüce müjdesine göre bu böyledir.
Tanrı merhametlidir
12Beni güçlendirmiş olan Rabbimiz Mesih İsa'ya şükrederim. Çünkü beni sadık sayarak hizmetine aldı. 13Bir zamanlar O'na küfreden, küstah ve zalim biri olduğum halde bana merhamet edildi. Çünkü yaptıklarımı, bilgisizlikten ve imansızlıktan yaptım. 14Ama Rabbimizin lütfu, imanla ve Mesih İsa'da olan sevgiyle birlikte üzerime bol bol döküldü. 15«Mesih İsa günahkârları kurtarmak için dünyaya geldi» sözü, güvenilir ve her bakımdan kabule layık bir sözdür. Günahkârların en kötüsü benim. 16Ama Mesih İsa, kendisine iman edip sonsuz yaşama kavuşacak olanlara örnek olayım diye sınırsız sabrını öncelikle bende sergilemek için bana merhamet etti. 17Onur ve yücelik sonsuzlara dek tüm çağların Kralı olan ölümsüz, görünmez tek Tanrı'nın olsun. Amin.
18Oğlum Timoteyus, senin hakkında önceden söylenmiş olan peygamberlik sözlerine dayanarak savaşların en iyisini sürdürmen için, o sözler uyarınca bu buyruğu sana emanet ediyorum. 19İmana ve temiz vicdana sarıl. Bazıları temiz vicdanı bir yana itmekle iman konusunda battılar. 20İmeneyus ve İskender bunlardandır. Küfür etmemeyi öğrensinler diye onları Şeytan'a teslim ettim.