Matta

MATTA

GİRİŞ

Bu kitabı Matta Tanrı'nın esinlemesiyle kaleme almıştır. İsa yeryüzündeki hizmeti sırasında on iki öğrenciyi çağırdı. Matta on iki öğrencinin adlarını verirken (10:3) kendisini "Gümrük vergisi toplayan Matta" diye tanıtır.
      Matta Romalılar adına gümrük vergisi toplayan bir Yahudi'ydi. Aynı zamanda "Alfeos oğlu Levi" diye de anılır (Mar.2:17). İsa Matta'yı öğrencisi olmaya çağırınca, Matta işini gücünü bırakıp O'nun ardından gitti (Luk.5:27,28). Matta çoğunluğun sevmediği bir halk kesimindendi. Ama İsa'nın çağrısına uyarak başka bir yolu seçti. Büyük bir şölen düzenledi, kendisine, "ardımdan gel' diyen İsa'yı da şölene çağırdı (Luk.5:29). Bu yazının birinci yüzyıl ortalarında Antakya'da yazıldığı, İsa'ya ilişkin bilgi isteyen ilk inanlılara kaynak olduğu bilinir.
       Matta'nın insanlığa tanıttığı İsa Tanrı'nın Mesihi'dir, gelecek olan Kral'dır (2:2; 21:5; 22:11; 25:34; 27:11,37,42). İsa sekiz kez Davut Oğlu olarak tanıtılır. O, Yeşaya Peygamber'in sözünü ettiği Tanrı Kulu (12:18), insanların hastalıklarını ve dertlerini yüklenen kişidir (8:17).
      İsa Eski Antlaşma'da Tanrı'nın belirttiği yasalara yepyeni bir anlam kazandırdı (5:21-24, 27-30, 33-37). Yasa'nın harfine değil, ruhuna gösterdiği derin bağlılık kuralcı din adamlarını öfkelendirdi. İsa'yı ortadan kaldırmayı temel amaç edindiler. En sonunda da bunu başardılar. Kuralcı din adamlarının bu tutumu Tanrı Hükümranlığı'nın onlardan alınıp yararlı ürünleri getirenlere verilmesiyle sonuçlanacak (21:43).
      Yazar Matta anlattığı olayların Eski Antlaşma peygamberlerince açıklıkla belirtildiğini, "böylece peygamberlik sözü yerine geldi" diyerek vurgular. 123 kez Eski Antlaşma peygamberlerinin sözlerini aktararak bunların nasıl tamamlandığını gösterir. Peygamberlik sözleri kitapta rastlanan olayların dokusu gibidir. Bu yazıda "Göklerin Hükümranlığı" sözü otuz kez geçer. Ayrıca Matta İsa'nın yirmi mucizesine değinir. İsa'nın beş uzun konuşması da bu yazıda yer alır. Beş konuşmanın her biri şu yinelemeyle biter: "İsa bu sözleri sona erdirince" (7:28; 11:1; 13:53; 19:1; 26:1).
İsa'nın bu öğretişleri çağlar boyu inanlılar topluluğunun yaşam ilkesi ve ahlak ölçüsü olmuştur.

Ana Hatlar
1:1-2:23            İsa'nın doğumu ve çocukluğu
3:1 -4:11           İsa'nın göreve başlaması
4:12-14:12        İsa'nın Galile ve çevresindeki etkinlikleri
14:13-18:35      Galile'den Yeruşalim ye doğru
19:1-20:34        İsa'nın öğretisini yayması
21:1-27:66        İsa'nın ölümü
28:1-20             İsa'nın dirilişi

İsa'nın Soyu

(Luk.3:23-38)

1İbrahim oğlu, Davut oğlu, İsa Mesih'in soy kitabı*.
* Yusuf un soyu İbrahim'e ve Davut'a dayanır.

²İshak İbrahim'in oğluydu, Yakup İshak'ın oğluydu. Yahuda ve kardeşleri Yakup'un oğullarıydı.

³Peres ve Zerah Tamar'dan Yahuda'nın oğullarıydı. Hesron Peres'in oğluydu. Aram Hesron'un oğluydu.

⁴Amminadav Aram'ın oğluydu. Nahşon Amminadav'ın oğluydu. Salmon Nahşon'un oğluydu.

⁵Boaz Rahav'dan Salmon'un oğluydu. Ovet Ruftan Boaz'ın oğluydu. İşay Ovet'in oğluydu.

⁶Kral Davut İşay'in oğluydu. Süleyman Uriya'nın karısından Davut'un oğluydu.

⁷Rehavam Süleyman'ın oğluydu. Aviya Rehavam'ın oğluydu. Asa Aviya'nın oğluydu.

⁸Yehoşafat Asa'nın oğluydu. Yoram Yehoşafat'ın oğluydu. Uzziya Yoram'in oğluydu.

⁹Yotam Uzziya'nın oğluydu. Ahaz Yotam'ın oğluydu. Hizkiya Ahaz'ın oğluydu.

¹⁰Manaşşe Hizkiya'nın oğluydu. Amon Manaşşe'nin oğluydu. Yoşiya Amon'un oğluydu.

¹¹Yehoyakin ve kardeşleri Yoşiya'nın Babil'deki sürgün döneminde doğan oğullarıydı.

¹²Babil sürgününden sonra doğan Şealtiel Yehoyakin'in oğluydu. Zerubbabil Şealtiel'in oğluydu.

¹³Avihut Zerubbabil'in oğluydu. Elyakim Avihut'un oğluydu. Azor Elyakim'in oğluydu.

¹⁴Sadok Azor'un oğluydu. Ahim Sadok'un oğluydu. Elihut Ahim'in oğluydu.

¹⁵Elazar Elihut'un oğluydu. Mattan Elazar'ın oğluydu. Yakup Mattan'ın oğluydu.

¹⁶Meryem'in sözlüsü Yusuf, Yakup'un oğluydu. Meryem'den Mesih diye tanınan İsa doğdu.

¹⁷İbrahim'den Davut'a dek on dört kuşak, Davut'tan Babil sürgününe dek on dört kuşak, Babil sürgününden Mesih'e dek on dört kuşak geçti.

İsa Mesih'in Doğumu

(Luk.2:1-7)

¹⁸İsa Mesih'in doğumu şöyle oldu: Annesi Meryem Yusuf’la nişanlıydı. Ama onunla bir araya gelmeden önce Meryem'in Kutsal Ruh'tan gebe olduğu anlaşıldı.

¹⁹Nişanlısı Yusuf doğru biri olduğundan ve Meryem'i küçük düşürmek istemediğinden, onu sessizce bırakmayı uygun gördü.

²⁰Yusuf bunları düşünüyordu ki, Rab'bin meleği düşünde ona görünerek şöyle dedi: "Ey Davut oğlu Yusuf! Meryem'i kendine eş olarak almaktan çekinme. Çünkü onda oluşan Kutsal Ruh'tandır.

²¹Bir oğul doğuracak, O'nun adını İsa* koyacaksın. Çünkü O halkını günahlarından kurtaracak." * Yehoşua, "Tanrı kurtarır" anlamında kullanılan İbranice* adın kısaltılmışı İsa'dır.

²²Bu olaylar Rab'bin peygamber aracılığıyla bildirdiği şu söz yerine gelsin diye oldu:

²³"İşte, erden-kız gebe kalıp bir oğul doğuracak; O'nun adını İmmanuel koyacaklar." İmmanuel, "Tanrı bizimle" demektir.

²⁴Yusuf uyanınca Rab'bin meleğinden gelen buyruğa uydu ve karısını eve aldı.

²⁵Ama bir oğul doğuruncaya dek kendisiyle bir araya gelmedi. Çocuğun adını da İsa koydu.