İbraniler
İbranilere mektup
İBRANİLERE GİRİŞ
Genel Bakış: Yazar, ne kendi kimliğini, ne de mektubu kime yazdığını açıklıyor. Böylece işimiz, metinde verilen ipuçlarından bazı sonuçlar çıkarmaya kalıyor. Yazarın kendisi, İsa'nın on iki elçisi arasında yer almaz; ama İsa'nın öğretilerini ilk izleyicilerinden duymuştur (Ibr.2:2-3). Eski Antlaşma'yı iyi bildiği apaçık; Eski Antlaşma'dan sözcüğü sözcüğüne yaptığı 29 aktarmanın yanı sıra, 50'nin üzerinde bölümden de söz eder. Geleneksel başlıkla (İbranilere) içeriğin tamamı, mektubun Yahudi asıllı Mesih inanlılarına yazıldığını gösteriyor. Bu insanlar, daha önce ölüm derecesinde olmamakla birlikte, inançları uğruna büyük baskılara uğramışlardı1. Ama şimdi o kadar gayretli görünmüyorlar. Bunun için inandıklarına sımsıkı sarılmaya özendiriliyorlar2. Mektubun İ.S. 70'ten önce yazıldığı anlaşılıyor. Çünkü Kudüs'teki tapınağın İ.S. 70 yılında yıkılmasından hiç söz edilmiyor. Tersine yazar, tapınakta sürekli sunulan adaklardan söz ediyor (örn. Ibr.9:6-9).
Mektubun içeriği: Yazarın ilk sözleri, iletmek istediği bildiriyi özetliyor: «Tanrı eski zamanlarda peygamberler aracılığıyla birçok kez ve çeşitli yollardan atalarımıza seslendi. Bu son çağda da her şeyin mirasçısı olarak belirlediği ve aracılığıyla evreni yarattığı kendi Oğluyla bize seslenmiştir». İbraniler, özde Tanrı Oğluna ilişkin bir mektuptur3. Yazar, Oğul'u meleklerden (Ibr.1:4-14; Ibr.2:15-18) ve Musa'dan (Ibr.3:2-6) üstün gösterir. Zayıflıklarımızı bilen, «kendisini bir kere kurban edip günahı ortadan kaldırmak için çağların sonunda ortaya çıkan» ve kendisinin aracılığıyla «Tanrı'ya yaklaşanları tamamen kurtarabilen» başkâhin O'dur (Ibr.4:15; Ibr.9:26; Ibr.7:25). Başkâhin olarak ortaya çıkması, Kutsal Yasa'da değişikliği gerekli kılıyor4; yeni bir antlaşma eskisinin yerini alıyor. Bu yeni antlaşmaya göre Tanrı diyor ki, «Yasalarımı onların zihnine işleyeceğim, yürekleri üzerine yazacağım. Ben onların Tanrısı olacağım, onlar da benim halkım olacaklar... Kötülüklerini bağışlayacağım, günahlarını artık anmayacağım»5. İsa, Tanrı'nın huzuruna giden yeni bir yol açtı. Biz de Tanrı'ya güvenle yaklaşabiliriz (Ibr.10:19-22).
Mektup ayrıca Tanrı'dan uzağa düşmek tehlikesiyle ilgili uyarılar içerir6. «İman olmadan Tanrı'yı hoşnut etmek imkânsızdır» ifadesinin yer aldığı 11. bölüm, iman konusunda eşsiz bir bölümdür. İmanda örnek alınacak erkek ve kadınlardan söz ediliyor. Bunlar öyle kişiler ki, «Tanrı, onların Tanrısı olarak anılmaktan utanmıyor.»
Mektubun son bölümü uygulamaya yönelik öğütler içerir.
Ana hatlar:
Ibr.1:1-3 Giriş
Ibr.1:4-3:6 Mesih'in üstünlüğü
Ibr.3:7-4:13 Yüreklerinizi nasırlaştırmayın
Ibr.4:14-7:28 Başkâhinimiz Mesih
Ibr.8:1-9:28 Daha iyi bir antlaşma
Ibr.10:1-39 Daha iyi bir kurban
Ibr.11:1-40 İman
Ibr.12:1-29 Tanrı sözünü reddetmeyin
Ibr.13:1-25 Son öğütler
Kaynak ayetler:
1Ibr.10:32-34; 12:4
2Ibr.2:1-3; 5:11-14; 6:12; 10:23; 12:1-3
3Ibr.1:1-14; Ibr.2:9-3Ibr.2:6; Ibr.4:14-5Ibr.4:10; Ibr.6:20-8Ibr.6:6; Ibr.8:13-10Ibr.8:22; Ibr.12:2-3,24; Ibr.13:8,11,13
4Ibr.7:12,18-19
5Ibr.8:10-12; Ibr.10:16-17
6Ibr.2:1-4; Ibr.3:7-4Ibr.3:13; Ibr.6:4-12; Ibr.10:26-31; Ibr.12:14-17,25
1. Bölüm
Oğul meleklerden üstündür
Tanrı eski zamanlarda peygamberler aracılığıyla birçok kez ve çeşitli yollardan atalarımıza seslendi. 2Bu son çağda da her şeyin mirasçısı olarak belirlediği ve aracılığıyla evreni yarattığı kendi Oğluyla bize seslenmiştir. 3Oğul, Tanrı'nın yüceliğinin parıltısı ve O'nun varlığının öz görünümüdür. Kudretli sözüyle her şeyi devam ettirir. Günahlardan arınmayı sağladıktan sonra, yücelerde ulu Tanrı'nın[a] sağında oturdu. 4Meleklerden ne kadar üstün bir adı miras aldıysa, onlardan o kadar da üstün olmuştur. 5Çünkü Tanrı meleklerin herhangi birine,
«Sen benim Oğlumsun,
bugün ben sana Baba oldum,»
ya da «Ben O'na Baba olacağım,
O da bana Oğul olacak»
demiş midir? 6Ve yine Tanrı ilk doğanı dünyaya gönderirken diyor ki, «Tanrı'nın bütün melekleri O'na tapınsınlar.» 7Melekler için,
«Kendi meleklerini rüzgârlar,
hizmetkârlarını ateş alevleri yapar» diyor.
8Ama Oğul için şöyle diyor:
«Ey Tanrı, tahtın sonsuzluk boyunca kalıcıdır,
ve adalet asası senin egemenliğinin asasıdır.
9Doğruluğu sevdin, kötülükten nefret ettin.
Bunun için Tanrı, senin Tanrın,
seni sevinç yağıyla
arkadaşlarından daha çok meshetti.»
10Yine diyor ki,
«Ya Rab, başlangıçta
yerin temellerini sen attın.
Gökler de senin ellerinin yapıtıdır.
11Onlar yok olacak, ama sen kalıcısın.
Hepsi bir giysi gibi eskiyecek.
12Onları bir kaftan gibi düreceksin
ve bir giysi gibi değiştirilecekler.
Ama sen hep aynısın,
yılların tükenmeyecektir.»
13Tanrı meleklerin herhangi birine,
«Ben düşmanlarını
senin ayaklarının altına serinceye dek[b],
sağımda otur»
demiş midir? 14Bütün melekler, kurtuluşu miras alacaklara hizmet etmek için gönderilen görevli ruhlar değil midir?