2. Makabeler
MAKABELER'İN İKİNCİ KİTABI
GİRİŞ
Makabeler'in İkinci Kitabı, Kireneli Yason'un beş ciltlik tarihinin bir özetidir. Kitap, Başkâhin III. Oniyas'ın (yaklaşık İ.Ö. 180) zamanından Nikanorun (İ.Ö. 161) ölümüne dek Yahudi tarihindeki olayları anlatmaktadır. Makabeler 'in Birinci Kitabı 'nın ilk bölümlerinde betimlenen olaylara kısmen koşuttur. Yasaya bağlılık ve inançları uğruna ölen şehitlerin Tanrı tarafından ödüllendirileceğini vurgulamaktadır.
Ana Hatlar
1:1-2:32 Mısır 'daki Yahudiler'e mektuplar ve önsöz
3:1-4:50 Başkâhinlik için çatışmalar
5:1-7:42 Antiyokus Epifanes ve Yahudiler'e yapılan işkenceler
8:1-15:39 Yahuda 'nın zaferleri
Mısır'daki Yahudiler'e Mektup
1 Mısırlı Yahudilere Yeruşalim ve Yahudiye ülkesindeki Yahudi kardeşlerinden selamlar! Bolluk ve barış dilekleriyle.
2Tanrı sadık kulları İbrahim, İshak ve Yakup'la yaptığı antlaşmayı anımsasın ve sizlere esenlik versin.
3Hepinize O'na tapınacak ve istekleri doğrultusunda davranacak yürek versin. Yüce düşünceler, istekli bir ruh versin.
4O yüreklerinizi yasasına ve buyruklarına açsın ve size barış versin.
5Dualarınızı duysun, sizinle uzlaşsın ve kötü zamanda sizi bırakmasın.
6Şimdi bizler burada sizin için dua ediyoruz.
7Yüz altmış dokuz yılında Dimitrios kralken biz Yahudiler size şunları yazdık: Bu yollarda umutsuz acılarla karşılaştık, çünkü Yason'la ortakları kutsal ülkeye ve krallığa kötülük ettiler.
8Tapınağın kapısını yaktılar, suçsuz insanların kanını döktüler. Ardından Rabbimiz'e dua ettik ve O bizi dinledi. O'na buğday ve un adadık, lambaları yaktık, ekmek somunlarını hazırladık.
9Şimdi size şu öğüdü veriyoruz: Kislev ayında Çardak Bayramı'nı kutlayın, yüz seksen sekiz yılında*.
*Makabeler'in ikinci kitabında geçen yıllar İ.Ö. 312 yılında başlayan Selosid takvimine göredir.
Aristobulus'a Mektup*
*Kitabın önsözü olan bu mektup, tapınağın adanmasına çağrıdır. Dolaylı biçimde atılan tarih bir önceki mektuptan kırk yıl öncesine değinmektedir.
10Yeruşalim ve Yahudiye ulusu, senato ve Yahuda'dan* Kral Ptolemi'nin özel öğretmeni ve meshedilmiş kâhinler ailesinden Aristobulus'a ve Mısırdaki Yahudiler'e selamlar ve sağlık dilekleriyle!
*Yahuda Makabe.
11Bizi büyük tehlikelerden kurtardığından beri krala karşı davamızı savunduğu için Tanrı'ya şükrediyoruz.
12Çünkü O, kutsal kente karşı silaha sarılanları kovdu.
13Onların önderi sözde karşı konulmaz ordusuyla Pers ülkesine vardığı zaman, Nanea* Tapınağı'nda paramparça edildi. Bu olay tanrıçaya hizmet eden kâhinlerin hazırladığı düzen sonucu oluştu.
*Bu tanrıça Efes'teki Artemis'e (Diyan'a) benzer. Bu tapınak İlimeyas'ta bulunuyordu.
14Antiyokus sözde Nanea ile evlenmek amacıyla arkadaşlarıyla oraya gitti. Oradaki hazineleri çeyiz olarak almayı tasarlıyordu.
15Nanea'nın kâhinleri hazineleri sergilemişlerdi. Antiyokus yanındaki bir kaç kişiyle birlikte kutsal bölgeye girdi. O içeri girer girmez kâhinler tapınağı kapattılar.
16Tavandaki gizli kapıyı açtılar ve yıldırım gibi davranıp Antiyokus'la yanındakilerin üstüne taşlar fırlatıp attılar. Ardından onları parçaladılar, başlarını kesip parçaları dışarıdakilere attılar.
17İnançsızlara hak ettikleri cezayı veren Tanrımız'a her yerde yücelikler olsun!
Kutsal Ateşin Korunması
18Kislev ayının yirmi beşinci günü tapınağın arıtılmasını kutlayacağımız için, bunu size bildirmeyi uygun görüyoruz. Böylece tapınağı ve sunağı yaptıran Nehemya kurban sunduğu zaman oluşan ateşi ve Çardak Bayramı'nı kutlayabilirsiniz.
19Çünkü atalarımız Pers ülkesine sürgün edildiğinde o zamanın inançlı kâhinleri sunaktaki ateşten bir parça aldılar ve onu gizlice susuz bir kuyunun boşluğunda sakladılar. Ateşi o denli iyi sakladılar ki, o yeri kimse bilemedi.
20Yıllar sonra Tanrı'nın dirlik zamanında Pers ülkesinin kralı tarafından görevlendirilen Nehemya, ateşi saklayan kâhinlerin soyundan gelen kişileri ateşi almaya gönderdi. Ancak oraya giden kişiler ateşi bulamadıklarını, ama orada koyu bir sıvı var olduğunu bildirdiler. Nehemya bu sıvının bir kısmını alıp geri gelmelerini buyurdu.
21Kurban edilecek şeylerin hazırlanmasının ardından Nehemya odunun ve üstündeki şeylerin üzerine sıvıyı dökmelerini buyurdu.
22Ardından daha önce bulutlarla örtülü olan güneş parlayınca, büyük bir ateş yandı, herkes bu işe şaşıp kaldı.
23Sunulan kurban yanarken kâhinler ve kâhinlerle birlikte hazır bulunan tüm kişiler dua etti. Yonatan duayı makamla okuyor, öbürleri Nehemya'yla beraber karşılık veriyordu.
24Dua şöyleydi: "Ey Rabbimiz, Efendimiz, Tanrımız, her şeyi yaratan sensin. Tek kral ve hayır sahibi sensin; görkemlisin, güçlüsün, doğrusun, merhametlisin.
25Herkese rızkını sen verirsin, hak gözetirsin, her şeye gücün yeter ve sen sonsuza dek varsın. İsrail'i tüm kötülüklerden sen kurtardın, atalarımızı cennete gitmek üzere sen seçip kutsadın.
26Senin olan tüm İsrail ulusu adına sunulan kurbanı kabul et, mirasını koru, kutsa.
27Bizlerden dünyanın her yanına dağılmış olanları bir araya getir. Bizlerden putperestlerin kölesi durumunda olanları özgür kıl. Hor görülenlerin ve tiksinilenlerin tarafını tut ve Tanrımız olduğunu putperestlere bildir.
28Bize acı çektirenleri, saygısızlık edip bizi gücendirenleri cezalandır.
29Musa'nın söz verdiği gibi ulusunu kutsal topraklara kesinlikle yerleştir."
30Ardından kâhinler ilahiler okudular.
31Sunulan kurbanlar yanınca, Nehemya geri kalan sıvının büyük taşların üzerine dökülmesini buyurdu.
32Bu iş yapıldıktan sonra bir ateş yandı ve sunaktaki ateşin içinde kayboldu.
33Olup bitenler duyulup da sürgüne gönderilen kâhinlerin ateşi sakladığı yerde bir sıvının oluştuğunu ve Nehemya ile ulusunun sundukları kurbanı bu sıvı ile arıttıklarını Pers Kralı öğrenince,
34gerçekleri doğruladıktan sonra o yerin etrafını çitle çevirdi ve kutsal bölge olduğunu duyurdu.
35Kral gözde kişilerle çok sayıda değerli armağanlar değiş tokuş etti.
36Nehemya ve ulusu bu nesneye "Neftar" adını verdiler. Bu sözcüğün anlamı arıtmaktır, ama genellikle bu maddeye "Neftai" denir.