Deuterokanonik (Apokrif) Kitaplar Tobit Yudit Ester Bilgelik Sirak Baruk Yeremya’nın Mektubu Azarya’nın Duası Suzanna Bel ve Ejderha 1. Makabeler 2. Makabeler 3. Makabeler Esdras Ezra Maneşşe’nin Duası 151. Mezmur 4. Makabeler

1. Makabeler

MAKABELER'İN BİRİNCİ KİTABI

GİRİŞ

Makabeler'in Birinci Kitabı, Yahudi tarihinde Antiyokus Epifanes devrinden (İ.Ö. 175) Yuhanna Hirkanus'un ortaya çıkışına kadar (İ.Ö. 134) geçen zamanda meydana gelen olayları anlatır. Kitabın önemle üzerinde durduğu konu, Makabe ailesidir ve İsrail'i kurtarmak için Tanrı tarafından seçildiği görüşünü savunur. Bunun yanında bu kitapta inanç konusu güçlü bir şekilde vurgulanmaktadır. Tanrı tarihin olaylarını yönetir, kendisine iman edenleri zaferler kazandırarak ödüllendirir.

Ana Hatlar

1:1-2:70  Sıkıntılar ve Matatisyas 'ın başkaldırışı

3:1 -9:22  Yahuda Makabe 'nin önderliği

9:23-12:53  Yonatan'ın önderliği

13:1-16:24  Simon 'un önderliği

Büyük İskender

1 Filip'in oğlu Makedonya'lı İsken­der Kittim bölgesinden gelip Persler'in ve Medler'in Kralı Darius'u yen­miştir. Önceden Yunanistan Kralı olan İskender Kral Darius'un yerini aldı.

2Birçok savaşa girişti, bir çok kaleyi ele geçirdi ve oradaki kralları öldürt­tü.

3Böylece dünyanın uçlarına dek ilerledi, ulusları birbiri ardına yağma etti. Onun karşısında dünya susunca tutku dolu yüreği sevinçle doldu.

4Bü­yük kuvvetler topladı, iller, uluslar ve prensler ona boyun eğip vergi verme­ye başladı.

5Ama zamanı gelince, İs­kender yatağa düştü, öleceğini bili­yordu.

6Gençliğinden beri birlikte bü­yüdüğü soyluları çağırdı, onlar arka­daşıydı. Sağken krallığını onların ara­sında böldü.

7İskender on iki yıl yö­neticilik yaptıktan sonra öldü. Arka­daşları kendilerine düşen toprakları yö­netmeye başladılar.

8-9İskender öldükten sonra onlar taç giydiler. Mirasçı­ları da yıllarca aynı şeyi yaptı ve dün­yada gittikçe artan kötülüklere neden oldular.

Antiyokus ve Epifanes

10Bunlardan suçlu biri ortaya çık­tı: Kral Antiyokus'un oğlu Antiyokus Epifanes. Kendisi bir zamanlar Roma'da rehin kalmıştı. Yunanlılar'ın krallığının yüz otuz yedinci yılında* kral oldu.

* Makabeler'in birinci kitabında geçen yıllar İ.Ö. 312 yılında başlayan Selosid takvimine göredir.

11O zamanlar İsrail'de di­ninden dönenler pek çok kişiyi peşin­den sürükledi. Onlar şöyle diyordu: "Gelin, çevremizdeki putperestlerle bir antlaşmaya varalım, çünkü onlar­dan ayrıldığımızdan beri yıkıma uğra­dık."

12Bu öneriyi kabul ettiler.

13Çok sayıda kişi istekle krala yanaştı. O da putperest geleneklerini benimsemelerine izin verdi.

14Yeruşalim'de putpe­restler gibi spor salonu kurdular.

15Sünnet olduklarını gizlediler, kutsal antlaşmayı terk ettiler. Dinsizliğe kul oldular ve putperestlerin görenekleri­ne uydular.

Antiyokus Epifanes Tapınağı Yağma Ediyor

16Antiyokus egemenliğini kurduk­tan sonra, Mısır Kralı olmaya ve her iki krallığı yönetmeye karar verdi.

17Mısır'ı büyük bir kuvvetle ele ge­çirdi. İki tekerlekli savaş arabaları, fil­ler ve büyük bir donanma onu destek­liyordu.

18Mısır Kralı Ptolemi ile sa­vaştı. İlerleyen Antiyokus'un karşısında Ptolemi geri dönüp kaçtı ve ar­kasında çok sayıda ölü bıraktı.

19Antiyokus Mısır'ın sağlamlaştırılmış kent­lerini ele geçirdi, ülkeyi yağma etti.

20Mısır'ı ele geçirdikten sonra, yüz kırk üç yılında, büyük kuvvetlerle İs­rail'le Yeruşalim üzerine yürüdü.

21Ta­pınağı küstahça işgal etti, altın sunağı ve kandili yok etti.

22Aynı zamanda üzerinde ekmek sunulan masayı, içki taslarını, kadehleri, altın buhurdanlık­ları, tülü, taçları ve tapınağın önünde­ki altın süslemeleri ortadan kaldırdı.

23Gümüşü,  altını ve değerli taşları yok etti, gizli hazineleri bulup onlara el koydu.

24Bulduklarının tümünü or­tadan kaldırdıktan sonra kendi ülkesi­ne döndü. Her yeri yakıp yok etti. Bu konuda küstahça ileri geri konuşuyor­du.

25O zaman tüm ülkede İsrail için büyük yas tutuldu:

26Yöneticilerle ileri gelenler inlediler, Genç kızlar ve erkekler zayıflaya zayıflaya eriyip gittiler, Kadınların güzelliği soldu.

27Her güvey ağıt yaktı, Gelin gerdeğe üzüntüyle girdi.

28Tüm ülke toprakları orada oturanlar için titredi, Yakup'un evini utanç kapladı.

29Günler geçti, iki yıl sonra kral, haraç toplayan ordu komutanını Yahuda kentlerine gönderdi. Büyük bir kuvvetle Yeruşalim'e gelen komutan,

30barışçı olma izlenimini veren söz­lerle konuştu, halkın güvenini kazan­dı.

31Sonra birdenbire kente büyük bir darbe vurdu, İsrail ulusundan çok sayıda insan öldürdü.

32Kenti yağma edip ateşe verdiler, evleri ve etrafın­daki duvarı yıktılar.

33Kadınlarla ço­cukları tutsak ettiler, sığırlara el koy­dular.

34Ardından Davut Kenti'ni kuv­vetli bir duvar ve güçlü kulelerle sağlamlaştırıp kaleleri durumuna getirdi­ler.

35Oraya suçlu kişilerden, dinin­den dönen kimselerden oluşan bir or­du yerleştirdiler. Onlar orada güçlen­diler, silah ve yiyecek depo ettiler. Yeruşalim'den yağma ettikleri malları oraya sakladılar. Kente korku kaynağı oldular.

36Tapınak için bir tuzak kuruldu, Her zaman için İsrail'e bir düşman.

37Tapınağın çevresinde masum insanların kanını akıttılar, Tapınağı kirlettiler.

38Yeruşalim halkı onların yüzünden kaçtı, Artık orada yabancılar oturuyor. Yeruşalim kendi evlatlarına yabancılaştı, Çocukları onu terk etti.

39Tapınağı bir çöl gibi ıssız oldu, Bayramları yasa dönüştü, Şabat günleri alay konusu oldu, Onuru bir kınama oldu.

40Şimdiki utancı eski ünüyle eşitleşiyor, Ululuğu üzüntüye dönüşmüş durumda.

41Bundan sonra kral krallığı için bir bildiri yayınladı. Bundan böyle tek bir ulus oluşturacaklarını, bunun için özel geleneklerden vazgeçilmesi gerektiğini bildirdi.

42Tüm putperest­ler kralın bildirisine uydu.

43Çok sa­yıda İsrailli onun inancını kabullendi, putlara kurbanlar kesti, Şabat Günü'nde saygısızca davrandı.

44Kral, Yeruşalim'e ve Yahuda kentlerine ulaklar gönderdi, ülkeye yabancı olan gelenekleri kabullenmelerini istedi.

45Tapınakta ateşte kurbanlar yakılma­sını, kurban kesilmesini ve dökmelik sunu sunulmasını yasakladı. Şabat gün­lerine, bayramlara,

46tapınağa ve kut­sal kâhinlere saygısızlık etti.

47Putlar için tapınaklar, sunak ve türbeler ya­pıldı, domuzlar ve pis hayvanlar kur­ban edildi.

48Erkek çocukları sünnet edilmedi, halk saflığı bozan her türlü şeye, tüm kötülüklere uydu. Onurları­nı hiçe saydılar.

49Beklenen şey, hal­kın yasayı unutması, yasaya uyulma­sını hükümsüz kılması idi.

50Kralın buyruğuna uymayanlara ölüm cezası verilecekti.

51 Tüm krallığına bu yolda yazılar gönderen kral, ulusu denetleyecek mü­fettişler atadı. Yahuda'nın tüm kentle­rinde arka arkaya kurbanlar kesmele­rini istedi.

52Halkın büyük bölümü, yani, inancını değiştirip yasaya uyma­yanlar onlara uydu, böylece ülkede çok kötülük yaptılar.

53İsrail'i sığı­naklarda saklanmaya zorladılar.

54İ.Ö. yüz altmış yedi yılında, Kislev'in on beşinci günü, kral suna­ğın üzerine tiksinti ve acı veren şeyi dikti*. Yahuda'nın çevresindeki kent­lerde sunaklar kuruldu,

*Olimpos'ta yaşayan tanrı Zeus'un simgesi.

55evlerin ka­pısında ve sokaklarda buhur yakıldı.

56Yasa ile ilgili olan ve ele geçirilen tüm kitaplar yırtıldı, yakıldı.

57Bir ki­şide antlaşmanın bir kopyası bulunu­yorsa ya da o kişi yasaya uyuyorsa, kralın bildirisi onu ölüme mahkûm ediyordu.

58Kuvvet onlardan yana ol­duğu için, İsrail kentlerinde buldukla­rı suçluları aylar boyunca izlediler.

59Ayın yirmi beşinci gününde, kurba­nın yakıldığı sunağın üstünde yükse­len sunakta kurbanlar kesildi.

60Bildiriye uyuldu ve çocuklarını sünnet etti­ren kadınlar ölüme mahkûm edildi.

61Çocuklar annelerinin boynuna asıl­mıştı ve ev halkı ile çocukları sünnet eden kişiler de onlarla idam edildi.

62Ama İsrail'de direnen, murdar yemeği reddetmek yürekliliğini göste­ren çok sayıda kişi de vardı.

63Onlar, yiyecekleri yiyip pisliğe bulaşmaktansa ya da kutsal antlaşmaya saygısızlık etmektense ölümü yeğlediler ve idam edildiler.

64İsrail'e korkunç bir öfke egemen olmuştu.


Başlangıç