1. Makabeler

İdumealılar 'a ve Ammonlular 'a Açılan Savaş

5Çevredeki ülkeler, sunağın yeniden yapıldığını, tapınağın onarıldığını duyunca çok öfkelendi.

^²Aralarında yaşayan Yakup'un soyunu yok etmeye karar verdiler. Yahudi vatandaşlarını öldürmeye ve kovmaya başladılar.

^³Yahuda, İdumea'da Esav'ın oğullarıyla savaştı, Akrabatene bölgesinde İsrailliler kuşatma altındaydı. Yahuda onları büyük yenilgiye uğrattı ve her şeyi yağma etti.

^⁴Yahuda Beanoğulları'nın kötülüğünü anımsadı. Yollarda pusu kurup halka gözdağı veriyor, tuzağa düşürüyorlardı.

^⁵Onları kendi ülkelerinde ele geçirdi ve kuşattı, onlara engel olmaya ant içti, kulelerini ateşe verdi ve tüm kuleler içindekilerle beraber yandı.
^⁶Ardından Yahuda Ammonlular'a doğru ilerledi, Timoteus'un önderliğindeki büyük savaş gücüyle ve çok sayıda insanla karşılaştı.

^⁷Onlarla bir çok savaşlar yaptı, onları yendi ve hepsini öldürdü.

^⁸Yazer'i ve çevredeki köyleri ele geçirdikten sonra Yahuda Yahudiye'ye çekildi.

Galile ve Gilat'ta Savaşların Başlaması

^⁹Gilat'taki putperestler, topraklarında yaşayan İsrailliler'i yok etmek için birleştiler. Ama onlar Datema Kalesi'ne sığındılar. Yahuda'yla erkek kardeşlerine şu mektubu gönderdiler:

^¹⁰"Çevremizdeki putperestler bizi yok etmek için birleştiler,

^¹¹sığındığımız kaleye saldırmaya hazırlanıyorlar. Kuvvetlerinin komutanı Timoteus'tur.

^¹²Tez elden gelin ve bizi onların pençesinden kurtarın, çünkü büyük kayıplar verdik.

^¹³Tov yöresinde yaşayan tüm vatandaşlarımız öldürüldü, kadınlar ve çocuklar tutsak oldu, mallarına el kondu, yaklaşık olarak bin kişilik kuvvet yok edildi."

^¹⁴Bu mektup okunurken, Galileden gelen giysileri yırtılmış ulaklar da aynı haberleri bildiriyorlardı:

^¹⁵"Ptolemais, Sur ve Sayda halkı bizi yok etmek için Galile'deki tüm putperestlerle güç birliği yaptılar!"

^¹⁶Yahuda ve halkı bunu duyunca, düşmanın saldırısına uğrayan ve baskı altında olan vatandaşları için neler yapılabileceğini görüşmek üzere büyük bir toplantı yapıldı.

^¹⁷Yahuda kardeşi Simon'a şöyle dedi: "Askerlerinle birlikte Galile'ye git ve vatandaşlarını kurtar. Ben de kardeşim Yonatan'la birlikte Gilat'a gideceğim."

^¹⁸Zekeriya oğlu Yusuf'u ve halkın önderi Azarya'yı ordunun geri kalan kısmı ile Yahudiye'yi korumaları için orada bıraktı ve onlara şöyle buyurdu:

^¹⁹"Bu insanların sorumluluğunu üzerinize alın ve biz geri dönünceye dek putperestlerle savaşmayın."

^²⁰Galile için Simon'a üç bin kişi, Gilat için Yahuda'ya sekiz bin kişi verildi.

Galile ve Gilat Savaşları

^²¹Simon Galile'de ilerledi, putperestlerle birçok savaşlar yaptı ve karmakarışık bir durumda geri çekilmelerini sağladı.

^²²Onları Ptolemais kapısına dek kovaladı, yaklaşık üç bin kişi öldü. Simon onların mallarını yağma etti.

^²³Galile ve Arbatta'daki Yahudiler'i, eşlerini, çocuklarını ve tüm mallarını alarak onlarla birlikte Yahudiye'ye döndü. Bu olay büyük sevince neden oldu.

^²⁴Bu arada Yahuda Makabe, kardeşi Yonatan'la Ürdün Irmağı'nı geçti, çölde üç gün yürüdü.

^²⁵Orada Nabatalılar'la karşılaştılar. Onlarla anlaştılar ve Gilat'ta kardeşlerinin başına gelenler kendilerine bildirildi.

^²⁶Nabatalılar'ın söylediğine göre çoğu Bosra'da, Bosor'da, Alema'da, Kasfo'da, Maked'de ye Karnayim'de kuşatılmıştı. Buraları güçlendirilmiş büyük kentlerdi.

^²⁷Öbürleri Gilat'ın çeşitli kentlerinde gözaltına alınmıştı. Düşman, ertesi gün saldırıya geçip bu kaleleri ele geçirmeyi ve içindeki tüm insanları bir günde yok etmeyi tasarlıyordu.

^²⁸Yahuda ve ordusu tez elden çöl yolundan Bosra'ya döndü, kenti ele geçirdi. Tüm erkekleri kılıçtan geçirdi, kenti yağmalayıp ateşe verdi.

^²⁹Geceleyin oradan ayrıldılar, kaleye varıncaya dek ilerlediler.

^³⁰Gün doğarken, büyük bir kalabalığın kaleyi ele geçirmek amacıyla merdivenler yerleştirdiğini ve ön hazırlıklara giriştiğini gördüler. Saldırı yeni başlıyordu.

^³¹Saldırının başladığını ve savaş çığlıklarının boru sesleriyle ve büyük bir gürültüyle birlikte göklere yükseldiğini gören Yahuda,

^³²ordusundaki askerlere şöyle dedi: "Bugün savaşmalısınız, vatandaşlarınız için savaşın."

^³³Orduyu üçe bölüp üç komutanın buyruğuna verdi. Boru sesleri ve yüksek sesle okunan dualarla birlikte düşmanın arka tarafına doğru ilerledi.

^³⁴Timoteus'un kuvvetleri Makabe'yi tanıyıp onun önünden kaçtı. Makabe onları büyük bir yenilgiye uğrattı. O gün yaklaşık sekiz bin kişi öldü.

^³⁵Ardından Alema'ya doğru yöneldi, kente saldırıp ele geçirdi. Erkekleri öldürdü, kenti yağma edip ateşe verdi.

^³⁶İlerleyerek Kasfo'yu, Maked'i, Bosor'u ve Gilat'ın öbür kentlerini de ele geçirdi.

^³⁷Tüm bu olaylardan sonra, Timoteus başka bir ordu toplayıp vadinin ucunda, Rafon'un karşısında kamp kurdu.

^³⁸Yahuda, kampı incelemeleri için adamlar gönderdi. Onlar geri dönünce şöyle dediler: "Çevremizdeki tüm putperestler onunla birlikte, çok kalabalık bir ordu oluşturuyorlar.

^³⁹Yedek olarak ücretli Arap askerleri var. Vadinin en ucunda kamp kurdular ve sana saldırmaya hazır durumdalar." Bunun üzerine Yahuda onlarla savaşmak için ilerledi.

^⁴⁰Yahuda'yla askerleri kanala yaklaşırken, Timoteus ordusunun komutanlarına şöyle dedi: "Kanalı ilk önce o geçerse ona karşı koyamayız, çünkü bizden daha güçlü olacak.

^⁴¹Ama korkup suyun öbür tarafına kamp kurarsa, karşıya geçeriz ve o zaman daha güçlü oluruz."

^⁴²Kanala varınca Yahuda ordunun yazıcılarını kanal boyunca yerleştirdi ve onlara şöyle buyurdu: "Kimsenin çadır kurmasına izin vermeyin, herkes savaşacak!"

^⁴³Kendisi herkesten önce karşıya, düşman tarafına geçti ve hepsi onu izledi. Onların önünden kaçan putperestler zırhlarını parçaladı, sığınmak için Karnayim'in kutsal yörelerine kaçtı.

^⁴⁴Yahudiler ilk önce kenti ele geçirdi, ardından yöreyi ateşe verdi. Böylece Karnayim yıkıldı. Düşman Yahuda'ya daha fazla karşı koyamadı.

^⁴⁵Ardından Yahuda, Gilat'ta yaşayan tüm İsrailliler'i, en önemsizinden en büyüğüne dek, eşleri, çocukları ve malları ile birlikte topladı. Olağanüstü bir topluluk oluşturdu, onları Yahudiye'ye götürmek üzere yola çıktı.

^⁴⁶Yolun her iki tarafını kaplayan güçlü bir kent olan Efron'a vardılar. Kentin sağından ya da solundan geçmek olanaksızdı, onun için kentin içinden geçmek istediler.

^⁴⁷Ama kent halkı geçmelerine izin vermedi ve kapılara taşlarla barikat kurdu. Yahuda onlara uzlaştırıcı bir haber gönderdi:

^⁴⁸"İzin verin de ülkenizden geçip kendi ülkemize varalım. Kimse size kötülük etmeyecek, biz sadece kentten geçmek istiyoruz." Ama kapıları açmadılar.

^⁴⁹O zaman Yahuda saflara verdiği buyrukla herkesin olduğu yerde durmasını istedi.

^⁵⁰Savaşçılar yerlerini aldı. Yahuda gece gündüz sürekli olarak kente Saldırdı, sonunda kent teslim oldu.

^⁵¹Tüm erkekleri kılıçtan geçirdi, kenti yerle bir edip yağmaladı ve ölülerin cesetleri üzerinden yürüyerek kenti geçti.

^⁵²Ardından Yahudiler Ürdün Irmağı'nı geçerek Beytşean'ın karşısındaki büyük ovaya vardılar.

^⁵³Yahuda yol boyunca arkada kalan kişileri toparladı ve halkı yüreklendirdi. Ülkelerine varıncaya dek bu durum süregeldi.

^⁵⁴Sevinç ve mutlulukla Siyon Dağı'na çıktılar, hiç bir kayıp vermeden sapasağlam geri döndükleri için kurban kestiler.

Yamniya'da İşlerin Ters Gitmesi

^⁵⁵Yahuda'yla Yonatan Gilat ülkesindeyken, kardeşi Simon da Galilede Ptolemais'in önündeyken,

^⁵⁶ordunun komutanları olan Zekeriya oğlu Yusuf ve Azarya onların yiğitliğini ve savaştaki başarılarını duyup

^⁵⁷şöyle dediler: "Biz de ünlü olmak için çevremizdeki uluslarla savaşalım."

^⁵⁸Sonra komuta ettikleri askerlere ilerlemeyi buyurdular ve Yamniya'nın üstüne yürüdüler.

^⁵⁹Ama Gorgiyas onlarla savaşmak üzere askerleriyle birlikte kentten dışarı çıktı,

^⁶⁰Yusuf'la Azarya yenildiler ve Yahudiye'nin sınırlarına kadar izlendiler. O gün yaklaşık olarak iki bin İsrailli yaşamını yitirdi.

^⁶¹Böylece onlar için işler ters gitti, çünkü Yahuda'yla kardeşlerinin sözlerini dinlemeyip kendi yiğitliklerine güvendiler.

^⁶²Onlar, İsrail'i kurtarmakla yükümlü olan aileye ait değillerdi.

^⁶³Ama yiğit Yahuda'yla erkek kardeşlerinin adları tüm İsrail'de ve adlarını duyan tüm uluslarca onurlandırılıyordu.

^⁶⁴Onları alkışlamak amacıyla insanlar çevrelerinde toplanıyordu.

İdumea ve Filist Ülkesinde Elde Edilen Başarılar

^⁶⁵Yahuda, güneydeki ülkede yaşayan Edomlular'la savaşmak üzere erkek kardeşleriyle yola çıktı. Hevron'a ve çevresindeki köylere saldırdı, yöreyi güçlendirmek için alınan savunma önlemlerini yerle bir etti ve yöreyi kuşatan kaleleri ateşe verdi.

^⁶⁶Ardından Yahuda Filistliler'in ülkesine ilerledi ve Marisa'dan geçti.

^⁶⁷O günkü savaşta ölenler arasında bazı kâhinler de bulunuyordu. Savaşa katılmakla cesaretlerini kanıtlamak istemişler, delicesine bir cesaretle tehlikeli bir işe atılmışlardı.

^⁶⁸Sonra Yahuda, Filist'in bir bölgesi olan Azotus'a yöneldi. Onların sunaklarını yıktı, tanrılarının yontularını ateşe verdi ve Yahuda ülkesine çekildi. Onların kentlerini tümüyle yağmalamıştı.