4. Makabeler

Yasanın Akıl ile Uyumu

2 Aklın güzellikten zevk alma arzularına yenik düşmesi neden hayret vericidir?

^²Ölçülü bir tutum sergileyen Yusuf un övülmesi kesinlikle bundan kaynaklanıyor. Çünkü akıl gücüyle cinsel arzunun üstesinden geldi.

^³Gençliğinin ve cinsel gücünün doruğundayken isteklerinin azgınlığını aklıyla denetim altına aldı.

^⁴Aklın, yalnız cinsel isteğin azgınlığı değil, her tür isteğin üstesinden gelecek güçte olduğu kanıtlanmıştır.

^⁵Yasanın, "Komşunun karısına ve başka hiçbir şeyine göz dikmeyeceksin" demesinin nedeni budur.

^⁶Aslında yasanın aç gözlü olmamamızı söylemesi, aklın istekleri denetim altına alacak güçte olduğunu kanıtlamamı kolaylaştırıyor. İnsanın adil davranmasını engelleyen duygular da aynıdır.

^⁷Eğer akıl duyguların efendisi değilse sürekli tek başına yemek yemeye bağımlı, obur ya da sarhoş bir kişinin daha iyi bir yol öğrenmesi açıklanamaz ki.

^⁸Bunun için bir insan yasaya göre yaşamayı benimser benimsemez parayı seven biri olsa da, doğal yanlarına aykırı davranıp ihtiyacı olanlara faizsiz borç vermeye ve yedinci yıl gelince borcu iptal etmeye zorlanır.

^⁹Birisi açgözlüyse de, hasattan arta kalanı ve bağda kalan son üzümleri toplamaması için yasa akıl aracılığıyla o kişiyi yönetir. Diğer konuların tümünde de aklın duygulardan üstün olduğunu anlarız.

^¹⁰Yasa anne babalar için duyulan sevgiden o kadar üstündür ki, onlar için erdem bırakılmaz.

^¹¹Kişinin karısına olan sevgisinden de üstündür. Çünkü yasaya uymadığında onu azarlar.

^¹²Çocuklara olan sevgisinden de üstün. Çünkü yaramazlıkları yüzünden onları cezalandırır.

^¹³Arkadaş ilişkilerinde de egemendir. Çünkü kötülük yaptıklarında onları da azarlar.

^¹⁴Aklın yasa aracılığıyla düşmanlığın üstesinden bile gelmesine şaşmayın. Düşmanın meyve ağaçları kesilmez, tersine düşmanın mülkü yağmacılardan korunur, yıkılanın yeniden inşa edilmesi için yardım edilir.

^¹⁵Aklın, güce sahip olma arzusu, kendini beğenmişlik, böbürlenme, kibir ve kötü niyet gibi daha vahşi duygulara bile egemen olduğu açıktır.

^¹⁶Çünkü akıl, öfkeye egemen olup onu nasıl geri çevirirse bu yıkıcı duyguların tümünü reddeder.

^¹⁷Musa Datanla Aviram'a öfkelendiğinde onlara karşı öfkeyle hiçbir şey yapmadı, ama akıl yoluyla öfkesini denetim altına aldı.

^¹⁸Çünkü söylediğim gibi, ölçülü akıl, duyguların bazılarını düzeltip diğerlerini güçsüz kılarak üstün gelecek güçtedir.

^¹⁹Yoksa çok bilge babamız Yakup, Şimon ile Levi'nin Şekemliler oymağının tümünü mantıksızca katletmeleri için "Lanet olsun öfkelerine" diyerek onları neden kınasın?

^²⁰Eğer akıl öfkeyi denetim altına alacak güçte olmasaydı böyle konuşmazdı.

^{^21-22}Tanrı insanları biçimlendirdiğinde içlerine duygular ve eğilimler yerleştirdi, ama aynı zamanda tüm bunların kutsal yöneticisi olarak duyular arasında aklı taçlandırdı.

^²³Akla yasayı verdi; buna bağlı olarak yaşayan, ölçülü, adil, iyi ve cesur olan bir egemenlikte hüküm sürecektir.

^²⁴Birisi şöyle bir soru sorabilir: "Eğer akıl duyguların efendisiyse nasıl oluyor da unutkanlık ve bilgisizliği denetim altına alamıyor?"